Demir Battı mı?

Yat turizminin yoğun olduğu 1980’li yıllarda, Bodrum’da kaptan olarak çalışıyordum. Her yıl farklı personel alıp onları yetiştirmek, hiçbirimizin işine gelmezdi. Ancak ben ehliyetimi büyütmüş, bu sayede de çalıştığım şirket (Salmakis Turizm) bana büyük teknelerden birini vermişti. Bu nedenle de daha tecrübeli bir aşçı, makinelerden anlayan bir güvertici (usta gemici) ve denize meraklı bir gemici adayı ile birlikte toplam dört kişi çalışıyorduk.Aşçı genellikle denizde en az beş yıl çalışmış, ehliyetli ve hem mutfağa hem de tekneye hâkim birisi olurdu. Yani aşçı, aynı zamanda deneyimli bir denizci demekti. Kaptandan sonra gelen en önemli kişiydi. Aşçı; mutfakta bulaşık yıkayarak işe başlamış, ardından soğan ve domates doğrayarak usta aşçıya yardımcı olmuş, güvertede halatla çalışmış, yelken açmış, demir atmış, hizmet botunu kullanmış, kabinleri toparlamış ve temizlik işlerinde çalışarak kendini geliştirmiş bir kaptan adayı anlamına gelirdi. Ayrıca turistlerin en çok ilgilendiği kişiydi çünkü onları doyuracak olan da oydu.Türkiye’ye gelen turistlerin çoğu, taze sebze ve meyveye bayılırdı. Aşçı, sabah kahvaltısını verdikten sonra hep birlikte masa toparlanır, bulaşıklar yardımlaşarak yıkanır ve yerlerine yerleştirilirdi. O yıllarda teknelerde bulaşık makinesi ya da kurutma cihazı gibi elektrikli ev aletleri yoktu.Kahvaltı sonrası demir alınır, yüzme molası ve öğle yemeği için programdaki koya doğru ilerlenirdi. Bu sırada aşçı da öğle yemeğini hazırlardı. Genelde öğle yemekleri sebze ağırlıklı, akşam yemekleri ise et veya deniz ürünlerinden oluşurdu. Bütün bu işlerin yanında aşçı, aynı zamanda teknenin yiyecek stoklarının bir hafta boyunca bozulmadan korunmasından da sorumluydu. Çünkü teknelerde çok modern bir buzdolabı ya da sebzelik bulunmazdı.Ayrıca, demir atmak ve demiri almak da aşçının göreviydi.Benimle işe başlayan aşçı, tüm bu işleri çok iyi yapıyordu. Ancak gençliğin verdiği enerjiyle, aşağıda mutfakta bile güneş gözlüğünü hiç çıkarmazdı. Bir de kulakları biraz ağır işitiyordu. Üstelik, o yıllarda yeni çıkmış olan CD çaları kemerine bağlamış, kulaklıkla müzik dinlerken bir yandan da mırıldanırdı.Bir haftalık turu tamamlayıp Bodrum Limanı’na döndüğümüzde, demir atarken yan teknedeki bikinili hanımları koyu güneş gözlüğü ardından gözlüyordu. İşte tam bu sırada, bağırmadan ya da sesimi yükseltmeden verdiğim komutları duymuyordu. Hem kulakları duymuyordu hem de kulaklarında müzik vardı. Gözleri ise yan teknedeydi.Demiri attıktan sonra, koşarak gelip arkadaki çıma halatını da karaya atmaya çalışıyordu. Ben ise her defasında bu işi ya kendimin ya da yeni elemanın yapabileceğini söylüyordum. Ama o, “Ben aşçıyım, aynı zamanda usta gemiciyim,” diyerek bu işleri başkasına bırakmak istemiyordu.Yine bir haftanın sonunda, Bodrum Limanı’na girdik. Demir atıldı ve tam halat atma pozisyonuna geldiğimizde, benim aşçı demirin kontrolünü bırakıp arka tarafa koştu. Önünü kestim ve “Bak bakalım, demir batmış mı?” dedim.Hemen geriye döndü, provadaki çapanın olduğu yere kadar gitti. İşte o anda aklı başına geldi. Ağır admiralti demirinin batmaması mümkün değildi. Dönüp bana baktı ve gülümsedi.Ona orada kalması gerektiğini, arkadaki halatı benim ya da genç güvertecinin atabileceğini belirttim. Sonraki haftalarda ise “Demir battı mı?” diye birbirimize takılıp, şakalaşır olmuştuk.Biz denizciler, iş yerimiz olan küçük alanlarda ,yaşamaya adepte olmuş, birlikte küçük imkanları paylaşan,insanlarız.Çalıştığımız teknelerde acıyı da neşeyi de işi de paylaşmasını biliriz.Dünyanın hangi köşesine gidersen git, deniz kenarından bir avuç kum aldığında, hiçbir kum tanesinin köşesi sivri değildir. Çünkü deniz, gelip giderek taşların sivri, keskin köşelerini törpülemiştir. Deniz insanı da aynı yapar.Denizci . Sinirleri alınmış ,öfkesi törpülenmiştir.Dünyanın farklı limanlarında kadeh tokuşturmak için dostluklar kurabilecek centilmen insanlardır denizciler.Birlikte çalıştığım tüm denizci dostlarıma ve deniz emekçilerine sevgi ve saygılarımla.
20 Temmuz 2025

Okunma Sayısı: 847