EN İYİ, EN KÖTÜ …. VE MO­Tİ­VAS­YON

Datça'nın bu soğuk kış gün­le­rin­den bir Pazar günü öğ­le­den sonra yan kom­şu­muz Kemal ile onun cam pa­nel­li te­ra­sın­da otur­duk, sıcak çay­la­rı­mız­la içi­mi­zi ısı­tır­ken okul­lar­da orta eği­ti­min pan­de­mi sü­re­cin­den nasıl et­ki­len­di­ği­ni ko­nu­şu­yo­ruz. Onun iki kızı ve benim de li­se­de oku­yan oğ­lu­mun ya­şa­dık­la­rı bu zor dö­ne­mi ileri geri tar­tı­şı­yo­ruz. Kemal'in te­ra­sın­da­ki kitap ra­fın­da sak­la­dı­ğı bazı ga­ze­te­ler­de­ki ve çe­şit­li kay­nak­la­rın ver­di­ği şu yakın geç­miş­te­ki, ço­ğun­lu­ğu 06.10.2021 ta­rih­li, bazı ha­ber­le­ri de ir­de­li­yo­ruz.
- Pan­de­mi­de bir aylık bi­lan­ço: 155 bin öğ­ren­ci okula gi­de­me­di.
- ll­köğ­re­tim ve li­se­ler­de yüz yüze eği­ti­min baş­la­ma­sı­nın üze­rin­den bir ay geçti. 70 bine yakın okul­da top­lam 5 bin 900 sı­nıf­ta ka­ran­ti­na ilan edil­di. On bin­ler­ce öğ­ren­ci yüz yüze eği­ti­me gi­de­me­di.
- Yak­la­şık iki yıl süren pan­de­mi ara­sı­nın ar­dın­dan 6 Eylül'de okul­lar­da yüz yüze eği­tim baş­la­dı. Ancak pan­de­mi tam an­la­mıy­la sona er­me­di. Aşı­la­ma tüm hı­zıy­la sürse de vaka sa­yı­la­rın­da artış devam edi­yor. Okul­lar­da da durum fark­sız.
- Milli Eği­tim Ba­kan­lı­ğı (MEB), öğ­ren­ci­le­rin Co­vid-19 po­zi­tif ol­ma­sı du­ru­mun­da okul­la­rın değil sı­nıf­la­rın ka­pa­na­ca­ğı­nı açık­la­dı.
Kemal'in kız­la­rın­dan Ayla çok zeki, çok ça­lış­kan ama bir o kadar da hırs­lı. Hemen hemen bütün ders­ler­de sı­nı­fı­nın en iyisi imiş. Hatta oku­lun­da kendi dö­ne­mi­nin en iyisi olmak için gece gün­düz ça­lı­şı­yor­muş. Benim oğlum Tugay da bi­yo­lo­ji, kimya ve ma­te­ma­tik­te sı­nı­fın­da­ki bir kız ar­ka­da­şı ile sı­nı­fı­nın en iyisi olma ya­rı­şın­da. Yıl so­nun­da şu ders­ten sen sı­nı­fı­nın en iyi, en ba­şa­rı­lı öğ­ren­ci­si­sin öv­gü­sü­nü öğ­ret­me­nin­den ya da hatta bir ar­ka­da­şın­dan duy­mak onun en büyük ar­zu­su ve mo­ti­vas­yo­nu olu­yor. Bu hep daha iyi, daha da iyi olma mo­ti­vas­yo­nu­nun en önem­li kısmı ise yüz yüze ders­ler­de öğ­ret­men­le­rin­den sınıf ar­ka­daş­la­rı­nın önün­de al­dı­ğı, "ce­va­bın doğru, yo­ru­mu­nu çok be­ğen­dim, sınav notun tam not" gibi öv­gü­ler. Ama pan­de­mi ne­de­ni ile bir süre yüz yüze ya­pı­la­ma­yıp, bil­gi­sa­yar ba­şın­da on­li­ne ya­pı­lan ders­ler onu bu çok önem­li yüz yüze mo­ti­vas­yon­dan uzak tuttu. Hani se­yir­ci­siz ya­pı­lan spor et­kin­lik­le­rin­de spor­cu­la­rın da se­yir­ci­le­rin itici mo­ti­vas­yo­nun­dan uzak kalıp en iyi per­for­mans­la­rı­nı gös­te­re­me­dik­le­ri gibi.
Bir­çok insan ha­yat­la­rın­da gerek okul, gerek yap­tık­la­rı iş, sanat, gös­te­ri, spor veya başka alan­la­rın­da en iyi olma gay­re­ti ve hırsı ile yaşar. En iyi se­çi­len o ki­şi­nin al­dı­ğı ödül, ma­dal­ya, ser­ti­fi­ka, ya da bir yayın or­ga­nın­da hak­kın­da çıkan yazı onun ömür boyu gu­rur­la sak­la­dı­ğı he­di­ye olur. Ama her in­sa­nın her zaman ne kadar gay­ret­li ve hırs­lı da olsa "en iyi" ola­bil­me­si ola­nak­sız­dır.
„En İyi“ yi hangi dalda ele almak ko­nu­su ise tabii ki çok yön­lü­dür, ama Oscar ödül­le­ri­ni bir se­çe­nek ola­rak ele alır­sak, 2021 Oscar Ödül­le­ri'nin bu yıl 93. kez sa­hip­le­ri­ni bulan Aka­de­mi Ödül­le­ri'nde 6 dalda aday olan No­mad­land En İyi Film, En İyi Yö­net­men ve En İyi Kadın Oyun­cu ödül­le­ri olmak üzere top­lam 3 Oscar ka­zan­dı. Fran­ces Mc­Dor­mand En İyi Kadın Oyun­cu se­çi­lir­ken, The Fat­her fil­min­de­ki per­for­man­sıy­la Ant­hony Hop­kins En İyi Erkek Oyun­cu se­çil­di.
Yu­ka­rı­da da yaz­dı­ğım gibi, her in­sa­nın her zaman ne kadar gay­ret­li ve hırs­lı da olsa hep "en iyi" ola­bil­me­si ola­nak­sız­dır, hatta bazen de "en kötü", yani en ba­şa­rı­sız olmak du­ru­mu­na da dü­şünü­le­bi­li­nir.  "En iyi" ol­mak­ta ol­du­ğu gibi "en kötü" olmak da bazen neye göre bu de­ğer­len­dir­me ya­pı­lı­yor so­ru­su­nu akla ge­ti­rir. Okul­da öğ­re­nim sis­te­mi­nin, öğ­ret­me­nin ön­ce­den be­lir­len­miş ku­ral­la­rı, kri­ter­le­ri; spor­da onun bran­şı­na bağlı ola­rak alı­nan skor­lar, ya da öl­çü­len zaman, uzak­lık, yük­sek­lik gibi de­ğer­ler, sa­nat­da da se­yir­ci­nin be­ğe­ni­si, uz­man­la­rın de­ğer­len­dir­me­le­ri "en iyi" ve "en kötü" leri be­lir­ler.
Peki "en kötü" ola­rak se­çil­me­nin ne et­ki­si olur in­san­la­ra? Men­tal ola­rak yıkar mı, ya da ken­di­ni dü­zel­tip daha iyi olmak için mo­ti­ve mi eder? As­lın­da sen "en iyi" sin denen kişi isek ge­nel­de niye iyi­yim diye pek sor­ma­yız, en iyi ol­ma­nın key­fi­ni ve gu­ru­ru­nu ya­şa­rız. Ama sen "en kötü" sün de­ni­lir­se önce bir üzü­lür­sün, sonra da bil­mek is­ter­sin niye en kö­tü­yüm diye. Bunda da çok hak­lı­sın­dır, hele ki bir daha bu de­re­ce kötü ol­ma­mak ve belki senin de hak ver­di­ğin kötü yön­le­ri­ni de­ğiş­tir­mek ni­ye­tin­de isen.
Biraz eski de olsa 17.02.2012 ta­rih­li bir ha­ber­de oku­du­ğum ve il­ginç bul­du­ğum için o za­man­dan beri sak­la­dı­ğım bir örnek de ve­re­yim: Demir ve kömür ma­den­le­rin­den elde et­ti­ği ser­vet­le Bill Gates'in tah­tı­na göz koyan Avust­ral­ya'nın en zen­gin ka­dı­nı, "Demir Lady" la­kap­lı Gina Ri­ne­hart'ın yaz­dı­ğı ve için­de "azgın ver­gi­ler", "kuru si­ya­si ök­sü­rük" ile "özel eko­no­mik bölge" gibi dik­kat çe­ki­ci im­ge­le­rin yer al­dı­ğı "Ge­le­ce­ği­miz" adlı şiiri, Wi­ki­pe­dia' da dün­ya­nın en kötü şiiri se­çil­di.
Ri­ne­hart'ın şiiri batı Avust­ral­ya'daki evi­nin önüne yap­tır­dı­ğı 30 ton­luk demir ve taş ka­rı­şı­mı sa­nat­sal bir ka­ide­nin üze­ri­ne ka­zı­mak için yaz­dı­ğı be­lir­til­di. En­düst­ri­yel kay­nak­la­rın övül­dü­ğü, si­ya­se­tin ise im­ge­ler­le ye­ril­di­ği ça­lış­ma için Wi­ki­pe­dia' da, "Kla­sik tarz­da ve ka­fi­ye­le­re özen gös­te­ri­le­rek ya­zıl­mış­sa da bizce, bu şiir ev­re­nin en kötü şiiri" ifa­de­le­ri kul­la­nıl­dı.
Bu şiir hak­kın­da­ki başka bir kri­tik­de ise Avust­ral­ya­lı pro­fe­sör Den­nis Has­kell kendi dü­şün­ce­si­ni, Ri­ne­hart'ın gay­re­ti­ni öv­me­me rağ­men, "Ben ne kadar ma­den­ciy­sem o da o kadar şair" di­ye­rek dile ge­tir­di.
İşte Wi­ki­pe­dia'da ev­re­nin en kö­tü­sü se­çi­len bu şi­iri­den bazı di­ze­ler:
Ge­le­ce­ği­miz
Dünya borç için­de in­li­yor, açlık ve yok­sul­luk için­de
Ve yal­va­rı­yor mil­yon­lar­ca insan daha iyi bir hayat için
umut­la­rı top­ra­ğın al­tın­da­ki kay­nak­lar­la bir­lik­te du­ru­yor
Bir­bir­le­ri­nin pro­je­le­ri­ne değer katan gi­ri­şim ile ser­ma­ye
bizim ge­le­ce­ği­miz­dir.
Kim ken­di­ni bu azgın ver­gi­ler­den kur­ta­ra­bi­lir ki
Ve en so­nun­da dı­şa­rı kaç­ma­ya­cak mı Avust­ral­ya'nın ya­tı­rım, bü­yü­me ve iş­gü­cü
Özü­müz için çok za­rar­lı­dır böyle bir yö­ne­lim
........
Fakir dünya ma­den­le­ri­mi­ze muh­taç, yü­züs­tü bı­rak­ma on­la­rı
Ulu­su­muz özel eko­no­mik böl­ge­ye ve daha akıl­lı bir hü­kü­me­te muh­taç, her şey çok geç ol­ma­dan
„Gina Ri­ne­hart“

Yine bana dö­ner­sem, benim bun­dan ev­vel­ki köşe ya­zım­da­ki şi­irim için bir oku­yu­cu "Şim­di­ye kadar oku­du­ğum en kötü şiir, ma­le­sef !" diye bir yorum yaz­mış. Her­kes kendi dü­şün­ce­sin­de ken­di­ne göre hak­lı­dır, bana iti­raz etmek düş­mez. Ama niye en kötü şiir diye bir açık­la­ma­sı­nı da bek­ler­dim. Şi­irin tarzı mı, içer­di­ği konu mu, uzun­lu­ğu mu, ya da nesi çok kötü? Her ne ise, bu "en kötü şiir" yo­ru­mu bile beni mo­ti­ve etti, yine yaz­ma­ğa devam edi­yo­rum.
En iyi­ler hep siz­le­rin olsun, ya da siz hep en iyi olun.

              08.02.2022

Okunma Sayısı: 5539