MİĞDE AĞ­RI­LA­RI­NA ve HİPER­TANSİYONA ÇOK İYİ GELEN ŞİFA KAY­NA­ĞI YO­ĞURT ÇOR­BA­SI

Öncelikle geçen haf­ta­ki yazımızı beğenerek, bizi youtube “Samimi Mutfak” kanalımızdan, takip eden okurlarımıza, çok çok teşekkür ediyorum.?Ta­bi­ki zaman zaman fay­da­la­rı­nı siz­le­re say­mak­la bi­ti­re­me­di­ği­miz, fark­lı fark­lı be­sin­ler ve fark­lı fark­lı yemek ta­rif­le­ri mut­fa­ğı­mız­da yer alsa da,bu se­fer­ki ko­nu­ğu­muz,tam an­la­mıy­la bir sağ­lık de­po­su, pro­te­in ve mi­na­rel zen­gi­ni, miğde dostu “yo­ğurt çor­ba­sı”, bazı yö­re­sel ifa­de­ler­le “ayran aşı ço­ra­sı” yada “yayla çor­ba­sı” dır. Fark­lı isim­ler­le bi­li­nip fark­lı yön­tem­ler­le ya­pıl­sa da kö­ke­ni yüz­ler­ce yıla da­ya­nan bu güzel ve özel yemek, yine unu­tu­lan bir de­ğe­re sahip. Gelin hep be­ra­ber bu unu­tu­lan lez­ze­te bir bes­len­me öğ­ret­me­ni gö­züy­le ya­kın­dan ba­ka­lım.
İlk ola­rak, ke­li­me kö­ke­ni ile il­gi­li yap­tı­ğı­mız ça­lış­ma­lar,“çorba” söz­cü­ğü­nün di­li­mi­ze Fars­ça'dan gel­di­ği­ni ve or­ji­nal ifa­de­si ile “şurbe” ke­li­me­sin­den hayat bul­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir.Bu ke­li­me ise zaman zaman “aş” ke­li­me­si ile yan yana ge­ti­ri­le­rek, “ayran aşı”, “yo­ğurt aşı”, “düğün aşı” gibi ifa­de­ler­le gü­nü­müz Türk­çe yemek kay­nak­la­rın­da ye­ri­ni al­mak­ta­dır. Bu bağ­lam­da çor­ba­nın ta­rih­sel kö­ke­ni; ilk çağ­la­ra kadar da­yan­mak­ta, hatta bazı kay­nak­lar­da top­rak çöm­lek kap­lar­da uzun süre pişen çor­ba­lar­dan bah­se­dil­mek­te­dir. Bizim öz kül­tü­rü­müz­de ise, çorba ve tü­rev­le­ri sa­de­ce miğ­de­yi ye­me­ğe ha­zır­la­mak için değil, aynı za­man­da kah­val­tı ama­cıy­la güne sı­ca­cık baş­la­ma­nın bir yolu ola­rak da ter­cih edil­mek­te­dir. Hatta o kadar önem­li bir yere sa­hip­tir ki, Konya'ya özgü“bamya çor­ba­sı”, artık çorba ol­mak­tan çık­mış ve “bamya ye­me­ği”ola­rak da ifade edil­miş­tir. İşin daha önem­li bo­yu­tu ise “iş­kem­be”, “kelle paça” gibi bizim kül­tü­rü­mü­zün en önem­li de­ğer­le­ri­nin, tam an­la­mıy­la hay­ran kit­le­si­nin ol­ma­sı­dır. Konu bu ka­da­rıy­la kal­ma­mış, bazı tü­ke­ti­ci­ler özel­lik­le sa­ba­hın ilk ışık­la­rın­da güne sı­ca­cık bir çorba ile baş­la­ma­yı ter­cih et­miş­tir.Uzun yol şö­för­le­ri­nin ver­di­ği “çorba mo­la­sı”, ya da ak­şam­dan keyif ya­pan­la­rın günün sa­ba­hın­da çorba ile güne mer­ha­ba de­me­si as­lın­da bir te­sa­düf değil, vü­cu­ta sağ­la­dı­ğı katkı ile kö­ke­ni çok eski dö­nem­le­re da­ya­nan bir kla­sik ha­li­ni al­mış­tır.Her ne şe­kil­de olur­sa olsun va­tan­da­şı­mı­zın bel­ki­de far­kın­da ol­ma­dan iç­ti­ği çor­ba­nın; miğ­de­yi ra­hat­lat­ma, me­ta­bo­liz­ma­yı güne ve ye­mek­le­re ha­zır­la­ma, st­re­si azal­ta­rak, zihni bo­şalt­ma gibi et­ki­le­ri bu­lun­mak­ta, bunun yanı sıra za­ma­nı pay­laş­ma­nın ver­di­ği huzur bu ef­sa­ne lez­zet­le­ri vaz­ge­çil­mez bir kül­tü­rel değer ha­li­ne ge­tir­mek­te­dir. Tıpkı bir bar­dak çayla veya kahve ile ha­ya­tı pay­laş­mak gibi...
Ge­le­lim bu günün ko­nu­su olan “yo­ğurt çor­ba­sı” ko­nu­su­na...?Ger­çek ma­na­da tam an­la­mıy­la bir şifa kay­na­ğı olan bu çor­ba­mız da, geçen haf­ta­ki ya­zı­mız­da ele al­dı­ğı­mız fırın süt­laç gibi unu­tul­ma­ya yüz tut­muş veya, önemi tam ola­rak an­la­şı­la­ma­mış bir de­ğe­ri­miz­dir. Bu mü­kem­mel çor­ba­yı ma­la­sef kıy­met­siz hale ge­ti­ren yan­lış ya­pıl­ma tek­nik­le­ri ve fark­lı fark­lı isim­ler­le anıl­ma­sı se­be­bi ile ya­rat­tı­ğı bilgi kir­li­li­ği­dir. As­lın­da “yo­ğurt çor­ba­sı“nın temel ya­pıs­nı oluş­tu­ran “yo­ğurt” canlı bir or­ga­niz­ma­dır ve özbe öz Türk mut­fak kül­tü­rü­ne ait olan bir de­ğer­dir. Ay­rı­ca aka­de­mik an­lam­da “yo­ğurt”, besin de­ğe­ri yük­sek, lak­tik asit fer­man­tas­yo­nu so­nu­cun­da elde edi­len ve canlı lak­tik asit bak­te­ri­le­ri içe­ren fer­men­te bir süt ürü­nü­dür. Lac­to­ba­cil­lus bul­ga­ri­cus adıy­la bi­le­nen bu bak­te­ri türü, süt­ten yo­ğurt yap­mak için kul­la­nı­lan bir­kaç bak­te­ri tü­rün­den bi­ri­si­dir ve özel­lik­le vü­cu­ta alın­dık­tan sonra ak­ti­ve hale gel­mek­te­dir. Bu ya­rar­lı bak­te­ri tü­rü­nün “bul­ga­ri­cus” adıy­la yer al­ma­sı bile, kendi ba­şı­na bir tar­tış­ma ko­nu­su­dur. Bu isim­len­dir­me ma­le­sef bize ait olan çok kıy­met­li bir de­ğe­rin, özel­lik­le Rus kay­nak­lar­da “Bul­gar” bu­lu­şu ola­rak tarif edil­me­si­ne yol aç­mış­tır. Oy­sa­ki “yo­ğurt” ke­li­me kö­ke­ni özbe öz, Türk­çe olup, hemen hemen tüm dil­ler­de ay­nı­dır ve ta­ri­hi kö­ke­ni Uygur Türk­le­ri' ne kadar da­yan­mak­ta­dır.Fakat Bul­gar ve Rus kay­nak­lar bunu Bul­gar bu­lu­şu ola­rak ta­nıt­ma­ya ça­lış­mak­ta­dır­lar.Av­ru­pa'nın yo­ğurt ile ta­nış­ma­sı ise Os­man­lı za­ma­nın­da Ka­nu­ni Sul­tan Sü­ley­man'ın em­riy­le Bal­kan­lar'daki san­cak­lar­dan Av­ru­pa'daki bazı kral­la­ra şi­fa­lı yi­yecek ola­rak gön­de­ril­me­siy­le ol­muş­tur.Di­vâ­nu Lü­ga­ti't-Türk'te­yo­ğurt hak­kın­da önem­li açık­la­ma­lar yer al­mış­tır ve yo­ğurt bak­te­ri­si üze­ri­ne ça­lış­ma­lar hala devam et­mek­te­dir.Tüm fay­da­la­rı­nın yanı sra yo­ğurt, kemik ve diş sağ­lı­ğı için omur­ga sağ­lı­ğı için, ge­li­şim dö­ne­min­de­ki ço­cuk­lar ve ağır iş yapan iş­çi­ler için ha­mi­le ka­dın­lar için son de­re­ce fay­da­lı bir be­sin­dir.?Bu şi­fa­lı yi­ye­cek­ten,yüz­yıl­lar­dır yarma ve nane ile­ve­si ile tü­re­ti­len­yo­ğurt çor­ba­sı ise, tam an­la­mıy­la bir şifa de­po­su vi­ta­min ve mi­ne­ral kay­na­ğı, pro­te­in zen­gi­ni bir yemek ha­li­ni al­mış­tır. Hat­ta­kö­ke­ni yüz­yıl­lar ön­ce­si­ne da­ya­nan bu de­ğe­ri­miz film­le­re dahi konu olmuş; “Kel Oğlan, yıl­lar­ca uyu­yan güzel Ay Kız'ı, yo­ğurt çor­ba­sı tü­re­vi olan, “tar­ha­na çor­ba­sı” ile ha­ya­ta dön­dür­müş­tür.Bu nok­ta­da özel­lik­le be­lirt­mek is­te­rim ki; ger­çek “tar­ha­na çor­ba­sı” yo­ğurt çor­ba­sı ile ka­rış­tı­rıl­ma­ma­lı­dır ve ufak fark­lar olsa da vi­ta­min ve mi­ne­ral de­ğer­le­ri, ya­pı­lış, yön­te­min­de­ki fark­lı­lık­lar her iki­si­ni de ayrı ayrı kıy­met­li hale ge­tir­mek­te­dir.?Tar­ha­na çor­ba­sı bir yo­ğurt çor­ba­sı şekli olsa da;fer­men­te edi­le­rek ha­zır­lan­ma­sı onun ya­pı­sı­nı ay­rı­ca ele al­ma­yı ge­rek­li kılar ve çok özel bir yere taşır.
Yo­ğurt çor­ba­sı­nın ana bi­le­şe­ni olan yo­ğurt dı­şın­da yarma da, çok­çok fay­da­lı besin de­ğer­le­ri­ni ih­ti­va et­mek­te­dir. Bir su bar­da­ğı(250 gr) kadar yarma; doğru tek­nik­ler­le pi­şi­ril­di­ğin­de ya­pı­sı­nın 6 katı kadar su çeker ve or­ta­la­ma bü­yük­lük­te5-6 adet köfte kadar pro­te­in ba­rın­dı­rır, ay­rı­ca 5 gram kadar lif içe­rir ki ve bu değer gün­lük ge­rek­si­ni­min beşte bi­ri­ne te­ka­bül eder. Ya­pı­sın­dak pro­te­in­ler, bit­ki­sel kay­nak­lı olsa da, insan sağ­lı­ğı için çok kıy­met­li­dir ve B grubu vi­ta­min­le­rin­ce zen­gin yar­ma­nın, hem sinir sis­te­mi­ne, hem ba­ğır­sak ve miğde sağ­lı­ğı üze­ri­ne bir çok fay­da­sı bu­lun­mak­ta­dır. Halk ara­sın­da dövme ola­rak da bi­li­nen ve sert buğ­da­yın kay­na­tı­lıp ku­ru­tul­duk­tan sonra be­lir­li tek­nik­ler­le dö­vü­le­rek ka­bu­ğun­dan ay­rıl­ma­sıy­la elde edi­len yar­ma­nın sod­yu­mu yok de­necek kadar az ol­du­ğun­dan tuz­suz besin tü­ket­me­si ge­re­ken bi­rey­ler, (ör­ne­ğin hi­per­tan­si­yon has­ta­la­rı) ra­hat­lık­la yi­ye­bi­lir ve bu tan­si­yon grubu için son de­re­ce fay­da­lı­dır. Ay­rı­ca gü­nü­müz araş­tır­ma­la­rı ile ikin­ci beyin ola­rak ta­nım­la­nan­ba­ğır­sa­ğın ha­re­ket­le­ri­ni hız­lan­dı­ra­rak, kolay dış­kı­la­ma­yı sağ­la­mak­ta ve nane gibi C vi­ta­ni­mi kay­nak­la­rı ile tü­ke­til­di­ğin­de bi­yo­ya­rar­lı­lı­ğı ar­ta­rak çok daha kıy­met­li hale gel­mek­te­dir. Yo­ğurt çor­ba­sı­nın ana kat­kı­la­rın­dan olan nane de mü­ci­ze bir be­sin­dir. İçe­ri­sin­de A, C vi­ta­mi­ni bu­lu­nan nane; demir, man­ga­nez, B2 vi­ta­mi­ni, po­tas­yum, kal­si­yum ve fos­for ih­ti­va eder. Bu de­ğer­le­ri ile bir­lik­te, idrar sök­tü­rü­cü özel­li­ği bu­lun­mak­ta­dır. Bu özel­lik vü­cu­tu tok­sin­ler­den arın­dır­ma­ya yar­dım­cı olur,so­lu­num yol­la­rı­nı te­miz­ler, il­ti­hap gibi so­run­la­rı önler, ağız ko­ku­su­nu azal­tır, cildi gü­zel­leş­ti­rir, ha­fı­za­yı güç­len­di­rir, bu­na­ma­yı ge­cik­ti­rir, sinir sis­te­mi­ni korur, st­re­si azal­tır, kan­ser ile mü­ca­de­le eder, meme kan­se­ri ile sa­va­şır her şey­den önem­li­si de miğde ağ­rı­la­rı­na çok çok iyi gelir. Miğ­de­nin asit baz den­ge­si­ni yo­ğurt ve yarma sa­ye­sin­de dü­zen­le­yip nane ile den­ge­le­yen yo­ğurt çor­ba­sı, sağ­de­ce içi­ni­zi ısıt­mak­la kal­maz tüm sin­di­rim sis­te­mi­ni ra­hat­la­tır. Gö­rül­dü­ğü gibi dost­lar yo­ğurt çor­ba­sı­nın or­ji­nal ta­ri­fin­de yer alan bu be­sin­ler ve esin öğe­le­ri adeta birer şifa de­po­su­dur.Özel­lik­le ge­liş­me ça­ğın­da­ki ço­cuk­lar, ağır işte ça­lı­şan iş­çi­ler, ha­mi­le an­ne­ler için yo­ğurt çor­ba­sı mut­la­ka tü­ke­til­me­si öne­ri­len bir çorba tü­rü­dür.Tüm fay­da­la­rı say­mak­la bit­me­yen bu şifa de­po­su çor­ba­yı taze taze yapıp tü­ket­mek ve sof­ra­mız­dan eksik et­me­mek ge­rek­li­dir.
Sonuç ola­rak, sev­gi­li okur­la­rı­mız, kıy­met­li aile­ler ve öğ­ren­ci­le­ri­miz, sağ­lık­lı ne­sil­ler ancak sağ­lık­lı dü­şü­ne­bi­len genç­ler­le, sağ­lık­lı ya­şa­mak için adım atan bi­rey­ler­le­şe­kil bulur,anlam ka­za­nır. Bu ya­zı­mız­da da tüm top­lu­ma fay­da­lı ola­bi­lecek bir ko­nu­yu, kendi di­ili­mi­zin dön­dü­ğün­ce ve bes­len­me ala­nın­da ça­lı­şan bir aka­de­mis­yen gözü ile an­lat­ma­ya ve öne­mi­ni vur­gu­la­ma­ya ça­lış­tık.Gelin yıl­lar­dır unut­tu­ğu­muz, ama sağ­lı­ğı­mız için çok fay­da­lı olan ye­mek­le­ri­mi­zi tüm sa­mi­mi­ye­ti­miz ile “Sa­mi­mi­Mut­fak” farkı ile ele ala­lım, öğ­re­ne­lim, öğ­re­te­lim ve pay­la­şa­lım.Miğde ağ­rı­la­rı ve sin­di­rim so­run­la­rı ile sa­vaş­mak için, sinir ve ruh sağ­lı­ğı­mı­zı ko­ru­mak, daha güçlü ve daha sağ­lık­lı ya­şa­mak için, tan­si­yon prob­lem­le­ri­mi­zi za­lat­mak için sof­ra­la­rı­mız­dan “yo­ğurt çor­ba­sı“nı eksik et­me­ye­lim. Unu­tu­lan de­ğer­le­ri­mi­ze bir kez de biz sahip çı­ka­lım.Tabi ki işin ehli el­ler­den ya­pı­lı­şı­nı öğ­re­nir, uy­ğu­lar­sak çok­da­ha fay­da­lı ola­cak­tır. Bu nok­ta­da “doğru yön­tem­le yo­ğurt çor­ba­sı ta­ri­fi” için yo­utu­be “Sa­mi­mi Mut­fak” ka­na­lı­mı­za he­pi­ni­zi bek­li­yo­ruz. Bu gün de, “Sa­mi­mi Mut­fak” kö­şe­mi­zin so­nu­na gel­miş bu­lu­nu­yo­ruz. Bu hafta he­pi­miz için son de­re­ce fay­da­lı ve bes­le­yi­ci aynı za­man­da sağ­lık­lı bir çorba ta­ri­fi­ni ele aldık.Lüt­fen sağ­lık­lı bir yaşam için, sev­dik­le­ri­mi­ze doğru bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­nı, et­ki­li tek­nik­le­ri ak­ta­ra­bil­mek için ya­zı­la­rı­mı­zı­ta­kip et­me­yi ve yo­utu­be ka­na­lı­mı­zın abone tu­şu­na bas­ma­yı unut­ma­yı­nız.Ay­rı­ca bu­ra­da an­lat­tı­ğı­mız ta­rif­le­ri­miz yo­utu­be ka­na­lı­mız­da da yer al­mak­ta­dır.Tek yap­ma­nız ge­re­ken yo­utu­be arama bö­lü­mü­ne, Sa­mi­mi Mut­fak yaz­mak ve ka­na­lı­mı­zı zi­ya­ret et­mek­tir.?Uma­rız bu ya­zı­mız da siz­le­re fay­da­lı ol­muş­tur.He­pi­ni­ze hu­zur­lu, sevgi ve saygı dolu bir yaşam di­li­yo­rum. Bir başka ya­zı­mız­da doğru bes­len­me tek­nik­le­ri ve doğru ta­rif­ler­le ye­ni­den gö­rüş­mek üzere hoş kalın, hoşça kalın, sağ­lık­lı bir yaşam için bizi takip et­me­yi unut­ma­yın. Öğr.?Gr.?Yusuf YİĞİT.
VİDEO TARİF LİNKİ.... https://?www.?yo­utu­be.?com/?watch??v=Z49fF­N_?Dwqw

Okunma Sayısı: 42687