KNİDOS ASLANI DERTLİ..(11)

Foto : 1858 Knidos kazılarında bulunup şu anda Londra -British Museum' da sergilenmekte olan dönemin ünlü heykeltraşı Bryaksis'in baş yapıtı D i o n y s o s- h ey k e l i ..
Can dostum Sara Esinle Knidos aslanı arasında Londra-British museum'da gerçekleştirilen röportajın aslını yayınlamaya devam edelim bari..
S.Esin :
--Birbirimizi kırmadan üzmeden dertleşelim.. Söyle bakalım Aslanların aslanı.. Sen Knidos'ta nasıl bulunup ta buralara getirildin..?
K.Aslanı :
--Bodrum'da dönemin padişahı Abdülmecit'ten kazı izni kopararak kazılar yapan İngiltere Rodos konsolosu Sir Charles Newton'un aslında Knidos'ta kazı yapmak gibi bir niyeti yokmuş..
S.Esin : 
--Niyeti yokmuş ta.. Knidos'u niçin kazmış..?
K.Aslanı :
--Kızım ben artık yaşlandım.. Beni zorlama.. Aklım gelip gidiyor. Hepsini teker teker anlatacağım.. Parazit yapma..
Newton, Bodrum'da bulduğu aslan heykellerini hayranlıkla seyrederken Kalimnos adalı N i c h o l a s -C a l l o n i adında bir Rum kendisini ziyarete geliyor..
--Bu aslanlar da bir şey mi.. ? Bunların alası karşıdaki Dadya yarımadasında K n i d o s diye bir yerde var.. hem de tonlarca ağırlıkta..
C. Newton bu haber üzerine hemen Padişah' tan Knidos içinde kazı izni koparıyor..
--Bu kadar kolay mı izin almak.. ?
K.Aslanı :
--Neden kolay olmasın kızım..? o günün şartlarını düşünsene.. Bunlar sadece "c a v u r - t a ş l a r ı ".. Üstelik üç yıl süren Osmanlı ordusu ile İngiltere ordusunun omuz omuza Ruslara karşı savaştığı K ı r ı m - h a r b i sona ereli bir kaç yıl olmuş..(1856) ..
Lüks ve eğlenceye, alkole düşkün olan Sultan Abdülmecit İngiltere'den ha bire borç alıyor.. Ülkeyi borç batağına sürüklemiş....İzin vermesinde ne yapsın..?
S. Esin :
--Sir Newton'un dönemin adeta Datça kralı, yöneticisi M. Ali Ağa' ya da 30 altın rüşvet verdiği söylentileri var...
K. Aslanı :
--Ben o kadarını bilemem kızım.. Yukarıda Allah var.. Gözümle görmedim.. Ancak M. Ali Ağa , mahiyeti, ve tavuk, koyun vs. besin maddeleriyle birlikte Knidos'a , kazı heyetini ziyarete gelmiş.. oturduğu , Dadya' nın merkezi E l a k i köyünde(Reşadiye mahallesi) yaptıracağı cami için mermer taşlar sütunlar istemiş..
Newton'da göndermiş..
Sir Newton'un çok zeki ve mütevazi M. Ali Ağa'ya hayran kaldığı söylentileri dilden dile dolaştı..
Hatta Sir Newton 1863. te kaleme aldığı Knidos, Bodrum kazıları anılarında M. Ali Ağa ile sohbetlerinden uzun uzun söz etmiş. Bana okumak nasip olmadı.. *
S.Esin : 
--Bildiğim kadarıyla Rodos konsolosu, kazı heyeti başkanı Newton aristokrat bir aileden gelmiyor. Kendisine niçin "S İ R " deniyor..?
K. aslanı:
--Sen bayağı akıllı bir kızsın.. Güzel bir soru sordun. Kendisine "S i r " unvanı verilmesinin ilginç bir hikayesi vardır..
--Knidos, Bodrum, Didim'den İngiltere'ye kaçırdığı tarihi eserlerin ödülü olarak kendisine " S İ R " unvanı verilmiştir..
S. Esin en sonunda can alıcı soruyu sordu..
--Sence İngiltere'ye kaçırılmanız iyi mi olmuştur..?
K. Aslanı :
--Bunun tartışması bana düşmez kızım.. Vatanımızda kalsaydık akıbetimiz ne olurdu..?
B i l e m e m ...(sürecek)
*Kaynak : History of Discovaries at Halicarnasus, Cnidus ect. -Sir Charles Newton. 1863

Okunma Sayısı: 1753