ASKLEPİON

Misafir Yazar - Oğuz GÜLDAL 

Antik Yunan döneminde sağlık tanrısı Asklepios adına kutsanmış olan şifa tapınaklarına verilen addır.
Bu tapınaklar hastaların başta ruhsal olmak üzere tedavi ve sifa için ziyaret ettikleri yerlerdir.

Rodos, İstanköy, Atina ve Bergama başlıca olanlarıdır.
Günümüzde ayakta kalan ise Bergema'daki Asklepiondur.
Bergama ünlü hekimlerin yetiştiği bir tıp okuldur ve dünyanın ilk psikiyatri hastanesidir.

Asklepiondaki en önemli tedavi yöntemleri ise; telkin fizyoterapi, su ve çamur banyoları, mesajlar, şifalı otlar ve müziktir.
Ayrıca güneşle tedavi, tiyatro, inanç ve sporda yöntemler içerisinde yer alır.

Coğrafyacı'ların Atası ve filozof Strabon'un  söylemindeki; Tanrı sevdiği kullarını uzun yaşamaları için   Datça Yarımadasına bırakır da yarımadanın şifalı olduğu gerçeği bilinmekte ve  yapılan araştırmalarda da  Knidos'ta  bir Asklepion olduğu ve henüz bulunamadığıdır.

Uzun süredir aranan Knidos Asklepion' unun yerleri arasında Triopion Tapınağının adı da geçmektedir.

Farklı ekollere sahip üç yüz kadar Asklepion; Batı Anadolu, Yunan Anakarası ve Adalar Denizi'nde yer aldığı bilinmektedir. Günümüze kadar sağlam bir şekilde gelip korunmuş en iyi örnekte yukarıda anlatılan  Bergama Asklepionu' dur.

Hippokrates'in de hekimlik yaptığı Asklepionlar içerisinde Kos, Knidos Bergama ve Epidauros  öne çıkmaktadır.

Bu ekoller içerisinde önemli ve özel bir yeri olduğunu bildiğimiz Knidos Asklepionu'nun yeri ise henüz tespit edilememiş ve bulunamamıştır. 

Knidos ekolünü diğer ekollerden ayıran başlıca özellikler; kuruluşundan itibaren hekim yetiştirmesi ve semptomlara yönelik teşhis uygulamasıydı.
Görselde gördüğümüz yazıt, Knidos Asklepionu'nun varlığına ve yerine dair önemli bir kanıt ve ipucu niteliğindedir.
İlgili yazıt Yakaköy / Kumyer mevkiinde bir evin temel kazısı sırasında bulunmuş ve aynı evin inşasında yapı malzemesi olarak kullanılmıştır.

1952 yılında yayınlanan bu yazıtın ilk satırında "??µ???? ?????????" yani "Asklepion Tapınağı" yazmaktadır. Yazıtta Asklepion'a ve işleyişine dair bilgilere yer verilmiştir.

Asklepionların ana yerleşimden uzakta, su ve doğa ile içiçe, geniş ve güzel manzaralı yerlere kurulmasından hareketle acaba uzun yıllardır aranan Knidos Asklepionu tespit edilip ortaya çıkarıldığında ümidim 
Datça Yarımadasına büyük bir kültür mirası kalacağıdır.

Datça için söylenen güzel bir deyiş ile de yazımı bitiriyorum.
Datça' da zaman yekparedir.
Dünü bugünü yarını yoktur...

Oğuz Güldal 

Kaynaklar:
1. Vikipedia
2. Seda Karaöz Arıhan/Antik Dönemde Tıp ve Bitkisel Tedavi(2003)
3. George Bean/The Annual British School of the Athens 
4. Azra Erhat/Mitoloji Sözlüğü
5. Dadya Mecmuası

Okunma Sayısı: 701