DELHİ'DE BİR PAZAR GÜNÜ (5)

Din Hin­dis­tan'da her şey­dir. Gün­lük ya­şa­mın önem­li bir par­ça­sı ve ay­rıl­maz bü­tü­nü. Bu­ra­da ya­şa­yan in­san­la­rın ol­maz­sa ol­maz­la­rı­dır din. 1.3 mil­ya­ra yak­la­şan nü­fu­sun yak­la­şık 800 mil­yo­nu Hin­dis­tan'ın ulu­sal dini ola­rak bi­li­nen Hin­du­iz­me ina­nır. Bunun ya­nın­da Hin­dis­tan'da 30'dan fazla din için­de yak­la­şık 150-160 mil­yon kadar da Müs­lü­man yaşar. Din­ler ara­sın­da en küçük bir ça­tış­ma yok­tur. Bütün din­ler bir­bir­le­ri­ne say­gı­lı­dır. Bu an­lam­da yer­yü­zün­de la­ik­li­ğin en iyi yaşam or­ta­mı bul­du­ğu bir ül­ke­dir Hin­dis­tan..Hin­dis­tan'da insan ya­şa­mı­nın 24 sa­atin­de dini ri­tü­el­le­ri gör­me­niz, göz­lem­le­me­niz müm­kün. Adım başı ta­pı­nak ve kut­sal me­kan­lar­da iba­de­ti­ni yap­mak is­te­yen ve bir­bi­ri­ni ne­re­de ise çiğ­ne­yen insan ka­la­ba­lı­ğı­nın, dini ob­ve­le­re biraz daha yak­laş­mak için can at­tık­la­rı­nı gö­rür­sü­nüz. Yaş­lı­sın­dan kun­dak­da­ki be­be­ğe kadar bu böy­le­dir. Kimi an­ne­ler, kun­dak­ta­ki ço­cu­ğu­na o kut­sal me­ka­nın mer­mer ze­mi­ni­nin öp­tür­mek için ço­cu­ğu­nun ağ­zı­nı yü­zü­nü o mer­mer blok­la­ra nasıl sür­dür­dük­le­ri­ne tanık olur­su­nuz...
HİDUİZM VE BUDİZM HAK­KIN­DA
Hin­du­izm de, Bu­dizm de Him­dis­tan'da ya­şa­yan en büyük din­ler­den­dir. Bu din­ler Hin­dis­tan'da doğ­muş­tur. Hin­du­iz­min diğer adı Brah­ma­nizm­dir. Hin­du­iz­min belli bir ku­ru­cu­su, inanç ve iba­det sis­te­mi yok­tur. Hint­li­le­rin kül­tü­rel ve yaşam bi­ri­ki­mi­ni yan­sı­tır. Hin­du­izm çok tan­rı­lı bir din­dir. Bu dinde genel ola­rak üçlü bir tanrı inan­cı var­dır. Brah­ma, Vişnu ve Şiva en önem­li tan­rı­lar­dır. Vişnu ko­ru­yu­cu, Brah­ma ya­ra­tı­cı, Şiva yok edici tan­rı­dır. Hin­du­iz­min pek çok kut­sal ki­ta­bı var­dır. Ve­da­lar, Brah­man­lar ve Upa­ni­şat­lar bun­la­rın ba­şın­da gelir. Ör­ne­ğin Ve­da­lar­da; ila­hi­ler, du­alar, ah­la­ki il­ke­ler gibi ko­nu­lar yer alır.​Hin­du­lar ruhun ölüm­süz­lü­ğü­ne ina­nır­lar. Bu ne­den­le ölü­le­ri­ni göm­mez­ler. Ce­set­le­ri ya­ka­rak kül­le­ri­ni kut­sal kabul edi­len Ganj Nehri’ne dö­ker­ler.
HİNDUİZME İNANÇ SİSTEMİ
Hin­du­izm inan­cı­na göre ruh ölüm­süz­dür. Bu inanç sis­te­min­de ruhun bir be­den­den bir başka be­de­ne ge­çe­rek sü­rek­li ya­şa­dı­ğı kabul edi­lir. Buna ren­kar­nas­yon veya te­na­süh (ruh göçü) denir. Rek­re­as­yon inan­cı­na göre insan, geç­miş­te yap­tık­la­rı­nın kar­şı­lı­ğı­nı başka bir be­den­de tek­rar dün­ya­ya ge­le­rek gö­re­cek­tir. Ölen kişi, ha­ya­tın­da yap­tı­ğı ey­lem­le­rin iyi ya da kötü ol­ma­sı­na göre hay­van, bitki, insan veya tanrı bi­çi­min­de ye­ni­den dün­ya­ya ge­le­cek­tir. Hin­du­izm­de in­san­lar kast adı ve­ri­len çe­şit­li top­lum­sal sı­nıf­la­ra ay­rı­lır­lar. Her top­lum­sal sı­nı­fın ken­di­ne özgü hak ve so­rum­lu­luk­la­rı var­dır. Hin­du­izm­de­ki kast­lar sı­ra­sıy­la şun­lar­dır:
• Brah­man­lar (ra­hip­ler ve bil­gin­ler)
• Kşat­ri­ya­lar (yö­ne­ti­ci­ler ve as­ker­ler)
• Va­is­ya­lar (tüc­car, esnaf ve çift­çi­ler)
• Sud­ra­lar (iş­çi­ler ve hiz­met­çi­ler)
• Par­ya­lar (top­lum dışı sa­yı­lan­lar)
HİNDUİZMDE İNEK KUT­SAL­DIR
Hin­du­izm­de inek kut­sal kabul edi­lir. Ke­sil­me­si ve eti­nin yen­me­si ya­sak­tır. Bu­dizm, MÖ 6. yüz­yıl­da Buda’nın gö­rüş­le­ri çer­çe­ve­sin­de ku­ru­lup yay­gın­la­şan bir din. Hin­dis­tan’da doğan bu din dün­ya­nın de­ği­şik böl­ge­le­ri­ne de ya­yıl­mış­tır. Gü­nü­müz­de Doğu ve Gü­ney­do­ğu Asya’da, Av­ru­pa’da, Kuzey Ame­ri­ka’da ve İngil­te­re’de bu dine ina­nan­lar var­dır. Bu­dizm, Hin­du­izm­de­ki puta tapma inan­cı­na ve kast sis­te­mi­ne tepki ola­rak or­ta­ya çık­mış­tır. Bu­dizm, adını ku­ru­cu­su­nun la­ka­bı olan Buda’dan al­mış­tır. Buda, il­ha­ma ka­vuş­muş, ay­dın­lan­mış, uyan­mış an­lam­la­rı­na gelir. Hi­ma­la­ya­la­rın ete­ğin­de, küçük bir böl­ge­nin hü­küm­da­rı­nın oğlu ola­rak dünya ya gelen Buda’nın asıl adı “Sidd­har­ta Ga­uta­ma” (Si­dar­ta Go­ta­ma)’dır. Buda, MÖ 563-483 yıl­la­rı ara­sın­da ya­şa­mış bilge bir ki­şi­dir. Ya­şa­dı­ğı süre için­de in­san­la­ra put­la­ra tap­ma­yı ya­sak­la­mış ve ah­lak­lı ol­ma­yı öğüt­le­miş­tir. Buda’nın öğ­re­ti­le­ri ve­fa­tın­dan sonra sis­tem­leş­ti­ri­le­rek bir araya ge­ti­ril­miş­tir. Onun söz­le­rin­den olu­şan Bu­dizm’in kut­sal me­tin­le­ri­ne, “üç sepet” an­la­mı­na gelen Ta­pın­ma, Ti­pi­ta­ka” adı ve­ril­miş­tir. Bu­dizm’de be­lir­li bir iba­det bi­çi­mi yok­tur. Buda, puta tap­ma­yı ya­sak­la­mış­tır., Ancak ölü­mün­den sonra onun hey­kel­le­ri ya­pıl­mış­tır. Bu­dist­ler ev­le­rin­de­ki ve ta­pı­nak­lar­da­ki Buda’nın hey­kel­le­ri­ni çi­çek­ler­le süs!erler ve bu hey­kel­le­re saygı gös­te­rir­ler. Bu­dizm’deki en önem­li ina­nış­lar­dan biri Nir­va­dır. Ke­li­me ola­rak mut­lak sü­kû­net, öz­gür­lük ve en yük­sek mut­lu­luk an­la­mı­na gelir. Nir­va­na’ya ulaş­mak için kötü huy­la­ra sahip ben­li­ği, arzu ve ih­ti­ra­sı yok etmek; saf, temiz bir du­ru­ma ka­vuş­mak ge­rek­mek­te­dir: Buna ulaş­ma­nın sekiz yolu var­dır. Sekiz di­li­mi’ yol; doğru ina­nış, doğru niyet, doğru dav­ra­nış, doğru söz (ko­nuş­ma), doğru geçim (ya­şa­yış, mes­lek), doğru çaba (gay­ret), doğ­ru­kont­rol (de­ne­tim), doğru kon­sant­ras­yon (odak­lan­ma)dur. Bu­dizm’de yasak olan şeye her Bu­dist’in uy­ma­sı ge­re­ken beş temel ilke var­dır. Bun­lar şöyle sı­ra­la­na­bi­lir:
• Canlı var­lık­lar’ zarar ver­me­mek Öl­dür­me­mek.
• Çal­ma­mak
• Yalan söy­le­me­mek
• Zina yap­ma­mak ‘ içki ve uyuş­tu­ru­cu kul­lan­ma­mak.
DELHİ'DE BİR PAZAR GÜNÜ
Reh­be­ri­miz pazar günü so­kak­la­rın ve met­ro­nun sakin ola­ca­ğı­nı söy­le­miş­ti. Ne gezer, sabah sa­at­le­rin­de bile adım atmak müm­kün değil. Her gün ol­du­ğu gibi sabah 10.00'da baş­la­yan ge­zi­miz akşam saat 19.00'lara kadar sü­rü­yor. İşte ola­ğan gün­lük tur­la­rı­mız­dan biri daha baş­lı­yor.Pazar günü ol­ma­sı­na rağ­men met­ro­da insan se­li­ni yara yara is­tas­yo­nun bu­lun­du­ğu kata çı­kı­yo­ruz. Şü­kür­ler olsun ki yine met­ro­ya bi­ne­bi­li­yo­ruz. Reh­be­ri­miz, her hangi bir kop­ma­yı ya da kay­bol­ma­yı ön­le­mek için ine­ce­ği­miz du­ra­ğın adını ve ka­çın­cı durak ol­du­ğu­nu de­fa­lar­ca­yi­ne­li­yor. İndia Gate, Hu­ma­yun Tur­be­si, Qutup Minar ve Hare Krish­na Ta­pı­na­ğı bu­gün­kü gö­re­ce­ği­miz yer­ler.
Reh­be­ri­miz ne­re­den öğ­ren­diy­se, acele et­me­mi­zi ve Hare Krish­na Ta­pı­na­ğı'nda kut­sa­ma, tören, ya da ayin ol­du­ğu­nu söy­le­di. Mer­di­ven­le­ri koşar adım­lar­la çık­tık ve Zir­ve­de­ki Hare Krish­na Ta­pı­na­ğı'na var­dık. Ayak­ka­bı­la­rı­mı­zı çı­kar­dık ve ta­pı­na­ğa adım attık. Her zaman ol­du­ğu gibi avucu acık iki eli­mi­zi bir­leş­ti­rip yü­zü­mü­ze gö­tür­dük ve "Na­mez­se" ve se­la­mı­mı­zı ver­dik. Fo­toğ­raf çek­tir­mek ser­best ol­du­ğu için yalın ayak bir oraya bir bu­ra­ya ko­şuş­tu­rup du­ru­yo­rum. İnsan­lar yer­ler­de,yön­le­ri bü­yü­cek bir sah­ne­nin or­ta­sın­da ışık­lar için­de ve yüz­ler­ce mumun yan­dı­ğı ay­dın­lık bir or­tam­da ve de ren­ga­renk çi­çek­ler­le süslü "Şiva"ya dö­ne­rek alın­la­rı­nı mer­mer ze­mi­ne de­ği­ri­yor ve da­ki­ka­lar­ca öyle ka­lı­yor. Bütün amaç, sa­lo­nun en önüne kadar git­mek ve Şiva'ya en yakın yerde ya­ka­ra­bil­mek. Sah­ne­nin mer­mer du­var­la­rı­na el sü­rü­yor­lar, öpü­yor­lar ve Şiva'nın yar­dı­mı­nı, için­de bu­lun­duk­la­rı çık­maz­dan ken­di­le­ri­ni kur­tar­ma­la­rı­nı di­li­yor­lar. An­la­mı­yo­ruz ama o an­lam­da iba­det et­tik­le­ri belli.Oy­na­yan­lar, dans eden­ler, şarkı söy­le­yen­ler, eği­len­ler, kal­kan­lar, el­le­ri ile Şiva'ya ye­tiş­me­ye ça­lı­şan insan seli. Sonra sah­ne­de bir insan gö­rü­nü­yor. Geniş el­bi­se­nin etek­le­ri yer­le­re kadar sü­rü­nü­yor. Her ta­ra­fı sim­ler­le iş­le­me­li el­bi­se için­de ol­duk­ça aza­met­li din adamı el­le­ri ile sanki gül suyu ser­per­ce­si­ne Şiva'ya bir­şey­ler atı­yor. Yer ye­rin­den oy­nu­yor. Ol­duk­ça iri gö­rü­nüm­lü adam, in­sa­nı et­ki­le­yen bir ses tonu ile dini söy­lem­ler­le Şiva'nın önün­de eğil­di­ği­ni ve sa­lon­da­ki bin­ler­ce in­sa­nın da ona uygun ha­re­ket­ler yap­tı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz. Sah­ne­nin sa­ğın­da ve so­lun­da, or­ta­sın­da Şiva'nın bu­lun­du­ğu ve yine et­ra­fı mum ve çi­çek­ler­le süslü Şi­va­lar or­ta­ya çı­kı­yor. İnsan­lar on­la­ra da aynı kut­sa­ma­yı ya­pı­yor­lar.Tö­re­ni ter­ket­mek is­te­yen­ler çı­kı­şa doğru yö­ne­lir­ken, çıkış ka­pı­sı ya­nın­da ikram bö­lü­mü var. Bu­ra­da ken­di­le­ri­ne ikram edi­len şeker ka­mı­şın­dan ya­pıl­mış buğ­day ta­ne­si bü­yük­lü­ğün­de­ki şeker ve bir tatlı ka­şı­ğı şer­be­ti büyük bir kut­sal­duy­gu­lar için­de alıp içi­yor­lar. Tabi ki hemen ya­nın­da sizin bah­şi­şi­ni­zi bek­le­yen ko­ca­man bir san­dık mev­cut. Bu san­dı­ğa gön­lü­nüz­den ne ko­par­sa atı­yor­su­nuz. At­ma­sa­nız­da kim­se­nin bir şey de­di­ği yok. Kut­sa­ma­nın sonu bir türlü gel­mi­yor. Arka ta­raf­lar biraz daha Hint­li de­li­kan­lı­lar ve bizim gibi olaya ya­ban­cı olan in­san­lar­la dolu. Ba­zı­la­rı bize yak­la­şıp öz çekim yap­mak is­ti­yor­lar. Bazen de biz on­la­rı ya­nı­mı­za alıp bir­lik­te fo­toğ­raf çek­ti­ri­yo­ruz. Bu fo­toğ­raf çek­tir­me işi o kadar uzu­yor ki, Hint­li de­li­kan­lı­la­rın is­te­ği bi­tecek gibi değil. Arada çok il­ginç yüz­ler gö­rü­yo­rum. On­la­rın fo­toğ­ra­fı­nı çek­mek is­ti­yo­rum. Hiç kır­mı­yor­lar. Hatta be­ra­ber çekme is­te­ği­miz bile kabul gö­rü­yor.
GE­LECEK AFTA : HİNDİSTAN'IN ALTIN ÜÇGENİ
    (Devamı Haftaya Salı)

Okunma Sayısı: 6697