ST­RES­LE SA­VAŞ­MAK İÇİN İMPA­RA­TOR­LA­RIN TAT­LI­SI SÜT­LAÇ­LA BA­RIŞ­MAK LAZIM

Öncelikle geçen ayki yazımızı beğenerek, bizi youtube “Samimi Mutfak” kanalımızdan, takip eden okurlarımıza, çok çok teşekkür ediyorum. Uzun­ca bir ara­dan sonra siz­ler­den gelen ta­lep­ler üze­ri­ne yine “Sa­mi­mi­Mut­fak”köşe ya­zı­la­rı­mı­za, yeni bir soluk ile baş­la­ma­nın mut­lu­lu­ğu­nu ya­şı­yo­rum. Ha­ya­tı bo­yun­ca bes­len­me ve aş­çı­lık alan­la­rın­da fa­ali­yet gös­te­ren bir aka­de­mis­yen ol­ma­ma rağ­men, geç­ti­ği­miz gün­ler­de oku­du­ğum bir ma­ke­le, beni çok et­ki­le­di ve bu bil­gi­le­ri siz­ler­le pay­laş­mak is­te­dim. Ta­bi­ki zaman zaman fay­da­la­rı­nı siz­le­re say­mak­la bi­ti­re­me­di­ği­miz, fark­lı fark­lı be­sin­ler ve fark­lı fark­lı yemek ta­rif­le­ri mut­fa­ğı­mız­da yer alsa da,bu se­fer­ki ko­nu­ğu­muz he­pi­mi­zin ya­kın­dan ta­nı­dı­ğı “süt­laç”, eski adıy­la “sütlü aş”dır.
İlk ola­rak, ke­li­me kö­ke­ni ile il­gi­li yap­tı­ğı­mız araş­tır­ma­lar, bizi Di­va­nü Lu­ga­ti't Türk'te yer ve­ri­len "uwa" söz­cü­ğü­ne gö­tür­mek­te­dir. "uwa" söz­cü­ğü bu ki­tap­ta, 'So­ğuk­luk ola­rak yenen bir tür şe­ker­li pi­rinç ye­me­ği' şek­lin­de ta­nım­la­nır ve aynı söz­cük ta­ri­hi bir yol­cu­lu­ğa çık­tı­ğı­mız­da, biz­le­ri kö­ke­ni 15 yy. kadar gö­tü­ren tıp ki­tap­la­rı ile bu­luş­tu­rur. Evet sev­gi­li dost­lar “süt­laç” tıp ki­tap­la­rın­da yer alan, çok çok önem­li ve kıy­met­li bir Os­man­lı-Türk tat­lı­sı­dır. Zaman içe­ri­sin­de ge­li­şen eko­no­mi­ler, fark­lı lez­zet­le­re yö­nel­me ça­ba­la­rı­mız, belki de, kö­ken­le­ri­miz­den git gide uzak­laş­mış ol­ma­mız, bu ef­sa­ne tatlı ile ara­mız­da­ki me­sa­fe­yi açmış ve kül­tü­rel bir mi­ra­sı­mız daha unu­tul­ma­ya yüz tut­muş­tur. Gelin bu küs­lü­ğe son ve­re­lim ve bu im­pa­ra­tor tat­lı­sı­nı biraz daha de­rin­le­me­si­ne ele ala­lım.
Süt­laç neden im­pa­ra­tor tat­lı­sıy­dı? O dö­nem­ler­de süt­laç için kul­la­nı­lan şeker gü­nü­müz ifa­de­le­ri ile bi­rin­ci sınıf or­ga­nik şeker ka­mı­şı şe­ke­rin­den ya­pıl­mak­tay­dı ve 14-15.?yy larda şeker ka­mı­şın­dan elde edi­len şe­ke­rin fi­ya­tı, en yük­sek ka­li­te balın fi­ya­tı­nın 2-3 katı daha de­ğer­liy­di. Bu fiyat farkı, eko­no­mi­ye yan­sı­yor ve maddi du­ru­mu düşük aile­ler için süt­laç ya­pı­mı, ger­çek­ten de cep ya­ka­bi­li­yor­du. Hatta o kadar önem­li bir sos­ye­te tat­lı­sı ol­muş­tu ki;Papa 6. Ale­xan­der'ın to­ru­nu Fer­ra­ra dükü 2. Er­co­le d'Este ile Fran­sa Kralı 12. Louis'nin kızı Renée of Fran­ce'ın 1529'da ya­pı­lan düğün tö­re­nin­de ko­nuk­la­rı­na süt­laç ikram et­ti­ği ka­yıt­la­ra geç­miş­tir. Bu ef­sa­ne tat­lı­nın yük­se­li­şi bu­nun­la da kal­ma­mış ve İtal­yan mut­fa­ğın­da ismi "Riso Turc­hes­co", yani "Türk usulü pi­rinç" şek­lin­de ta­nım­la­na­rak gü­nü­müz Av­ru­pa top­rak­la­rın­da da gözde bir tatlı ol­ma­yı ba­şar­mış­tır. Ay­rı­ca dö­ne­mi­nin ünlü İtalya aş­çı­sı Cris­to­fo­ro di Mes­sis­bu­go, 1549'da yaz­dı­ğı ki­ta­bın­da süt­laç için "pi­rinç, süt ve şe­ker­le ya­pı­lan Türk usulü pi­rinç çor­ba­sı" ifa­de­si­ni kul­lan­mış­tır.
Ta­bi­ki süt­laç sa­de­ce ta­ri­hi özel­lik­le­ri ile değil, insan sağ­lı­ğı­na fay­da­la­rı ile de gö­nül­le­ri fet eden bir tat­lı­dır. Ya­pı­lan ça­lış­ma­lar özel­lik­le süt­te­ki B vi­ta­min­le­ri­nin fay­da­sı, al­ka­li olma özel­li­ği, şe­ke­rin mut­lu­luk üze­ri­ne et­ki­si gibi se­bep­ler­le, miğde ve beyin sağ­lı­ğı­na son de­re­ce fay­da­lı ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir. Hatta gü­nü­mü­zün en önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­si olan ve bir çok has­ta­lı­ğı te­tik­le­yen “stres” ve psi­ko­lo­jik ra­hat­sız­lık­lar­da, olum­lu so­nuç­la­rı gö­rül­mek­te­dir.Özel­lik­le kent­leş­me ve buna bağlı ola­rak ka­la­ba­lık­laş­ma, gü­rül­tü­nün art­ma­sı, hızla zor­la­şan yaşam şart­la­rı, tra­fik so­ru­nu ve ben­ze­ri du­rum­lar gün­de­lik ha­yat­ta­biz­le­ri sık­lık­la ra­hat­sız et­mek­te, bu ra­hat­sız­lık stres şek­lin­de ken­di­ni gös­ter­mek­te­dir. Stres ise, bir çok kalp has­ta­lık­la­rı­nın, in­me­nin, kan­se­rin, so­lu­num yol­la­rı has­ta­lık­la­rı­nın, eklem il­ti­hap­la­rı­nın, mide- bar­sak bo­zuk­luk­la­rı­nın, uy­ku­suz­lu­ğun, dep­res­yo­nun, psi­ko-so­ma­tik ra­hat­sız­lık­la­rın, deri has­ta­lık­la­rı­nın, kro­nik ağrı ve san­cı­la­rın ve şiş­man­lı­ğın baş­lı­ca ne­den­le­rin­den bi­ri­si­dir. St­res­le mü­ca­de­le ede­bil­me­nin en önem­li for­mü­lü ise mut­lu­luk hor­mo­nu ola­rak bi­li­nen “se­ra­to­nin” dü­ze­yi­ni op­ti­mum se­vi­ye­de tu­ta­bil­mek­tir. Se­ro­to­nin be­yin­de si­nir­ler arası ile­ti­şi­mi sağ­la­yan bir tür kim­ya­sal mad­de­dir. Sağ­lık­lı uyku ve ruh sağ­lı­ğı için ge­rek­li olan bu kim­ya­sal, an­ti­dep­re­san ilaç­la­rı ve bir­çok gı­da­nın içe­ri­sin­de bu­lu­nur.?Serotin­ler; bey­nin sağ ve sol lo­pun­dan bir­bi­ri­ne ak­ta­rı­lan sin­yal­le­rin ta­şın­ma­sı­nı sağ­la­yan sinir ta­şı­yı­cı kim­ya­sal­ler­dir. Önem­li gö­re­vi be­yin­dir, ancak; kay­nak yeri sin­di­rim sis­te­mi ve trom­bo­sit­ler­dir.?Se­ro­to­nin azal­ma­sı du­ru­mun­da öğ­ren­me du­ru­mu, uyku dü­ze­ni, ruh hali ve damar sağ­lı­ğı et­ki­le­ne­rek; kaygı, mig­ren, kusma ve iştah kaybı gibi ra­hat­sız­lık­lar olu­şur. Se­ro­tin se­vi­ye­si­nin art­ma­sı için ilaç­lar­la tak­vi­ye edil­mek­te­dir. Ciddi bo­yut­ta de­ğil­se, belli be­sin­ler­den se­ro­tin alı­na­rak tak­vi­ye sağ­la­na­bi­lir. Se­ro­to­nin mad­de­si­nin en yoğun bu­lun­du­ğu, süt ürün­le­ri ve özel­lik­le esmer pi­rinç gibi gı­da­lar sa­ye­sin­de ek­sik­li­ği aza­la­bi­lir. Bu bağ­lam­da “süt­laç tat­lı­sı” önem­li bir se­ro­to­nin kay­na­ğı ve bes­le­yi­ci bir tatlı ola­rak kar­şı­mız­da dur­mak­ta­dır. Özel­lik­le süt­laç içe­ri­ğin­de yer alan B vi­ta­min­le­ri ve ka­li­te­li şe­ker­den gelen en­dor­fin ar­tı­şı ile se­ro­to­nin se­vi­ye­si­ni çok olum­lu yönde et­ki­ler. Ay­rı­ca üze­ri­ne gar­ni­tür ola­rak atı­lan fın­dık, fıs­tık, ceviz, çi­ko­la­ta gibi yi­ye­cek­ler de bu ef­sa­ne­ye ay­rı­ca bir besin de­ğe­ri ka­zan­dı­rır.
Sonuç ola­rak, sev­gi­li okur­la­rı­mız kıy­met­li aile­ler ve öğ­ren­ci­le­ri­miz, sağ­lık­lı ne­sil­ler ancak sağ­lık­lı dü­şü­ne­bi­len genç­ler­le, sağ­lık­lı ya­şa­mak için adım atan bi­rey­ler­le­olu­şa­bi­lir.Ay­rı­ca ulu önder M.?Kemal Ata­türk'ün de de­di­ği gibi “sağ­lam kafa, sağ­lam vü­cut­ta bu­lu­nur” ifa­de­si ile hayat bulur. Gelin el ele ve­re­lim ve ço­cuk­la­rı­mı­za unut­tu­ğu­muz de­ğer­le­ri ha­tır­la­ta­rak, onlar için en sağ­lık­lı olanı en iyi şe­kil­de yapıp ye­di­re­rek işe baş­la­ya­lım. Gelin yıl­lar­dır unut­tu­ğu­muz, ama bizim için çok çok kıy­met­li olan ye­mek­le­ri­mi­zi tüm sa­mi­mi­ye­ti­miz ile “Sa­mi­mi­Mut­fak” farkı ile ele ala­lım, öğ­re­ne­lim, öğ­re­te­lim ve pay­la­şa­lım. St­res­le sa­vaş­mak için, akıl sağ­lı­ğı­mı­zı ko­ru­mak, dik­kat da­ğı­nık­lı­ğı­nı azalt­mak için, miğde ve sin­di­rim sis­te­mi­mi­zin sağ­lı­ğı için “süt­laç” ile ba­rı­şa­lım. İster pi­şi­re­rek “fırın süt­laç” yapıp tü­ke­te­lim, is­ter­se­niz hiç pi­şir­me­den “sütlü aş” yapıp, so­ğu­ta­rak bu güzel tat­lı­ya ka­şı­ğı­mı­zı sal­la­ya­lım. Ne ya­par­sak ya­pa­lım ama, bu im­pa­ra­tor tat­lı­sı­nı sof­ra­mız­dan eksik et­me­ye­lim. Tabi ki işin ehli el­ler­den ya­pı­lı­şı­nı öğ­re­nir, uy­ğu­lar­sak çok­da­ha kıy­met­li ola­cak­tır. Bu nok­ta­da “kat­kı­sız fırın süt­laç ta­ri­fi” için yo­utu­be “Sa­mi­mi Mut­fak” ka­na­lı­mı­za he­pi­ni­zi bek­li­yo­ruz.
Sev­gi­li okur­la­rım, bu gün de, “Sa­mi­mi Mut­fak” kö­şe­mi­zin so­nu­na gel­miş bu­lu­nu­yo­ruz. Bu hafta he­pi­miz için son de­re­ce fay­da­lı ve bes­le­yi­ci aynı za­man­da sağ­lık­lı bir tatlı olan “süt­laç” tat­lıs­nı konuk ettik Lüt­fen sağ­lık­lı bir yaşam için ve sev­dik­le­ri­mi­ze doğru bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­nı, et­ki­li tek­nik­le­ri ak­ta­ra­bil­mek için ya­zı­la­rı­mı­zı takip et­me­yi ve yo­utu­be ka­na­lı­mı­zın abone tu­şu­na bas­ma­yı unut­ma­yı­nız.Ay­rı­ca bu­ra­da an­lat­tı­ğı­mız ta­rif­le­ri­miz yo­utu­be ka­na­lı­mız­da da yer al­mak­ta­dır.Tek yap­ma­nız ge­re­ken yo­utu­be arama bö­lü­mü­ne, Sa­mi­mi Mut­fak yaz­mak ve ka­na­lı­mı­zı zi­ya­ret et­mek­tir.?Uma­rız bu ya­zı­mız siz­le­re fay­da­lı ol­muş­tur.He­pi­ni­ze hu­zur­lu, sevgi ve saygı dolu bir yaşam di­li­yo­rum. Bir başka ya­zı­mız­da doğru bes­len­me tek­nik­le­ri ve doğru ta­rif­ler­le ye­ni­den gö­rüş­mek üzere hoş kalın, hoşça kalın, sağ­lık­lı bir yaşam için bizi takip et­me­yi unut­ma­yın.
VİDEO TARİF LİNKİ.... https://?www.?yo­utu­be.?com/?watch??v=W7Nk­Pa­ETKYY&?t=40s

Okunma Sayısı: 4823