KAN ve KAR:HOCALI SOYKIRIMI'NIN 26.YILI MÜNASEBETİYLE

11.yüz­yıl'dan beri Türk ha­ki­mi­ye­tin­de olan Ka­ra­bağ'ın üs­tün­de 20.yüz­yıl'da daha da artan bir Er­me­ni id­di­ası var­dır.Bu id­di­anın sa­hi­bi olan Er­me­nis­tan'ın otur­du­ğu top­rak­la­rın bir Türk Han­lı­ğı'nın(İrevan Han­lı­ğı) va­ta­nı ol­ma­sı büyük te­sa­düf­tür.Er­me­nis­tan'ın bu şı­ma­rık­ça tavrı Rusya'dan miras ol­du­ğu çok açık­tır.Çünkü 18.​yy'da bu­ray­la il­gi­len­me­ye baş­la­yan Rus­lar hem bu­ra­da­ki ça­tış­ma­ya bir suje ola­rak ka­tıl­ma­ya ka­rar­lı ol­ma­sı hem de coğ­ra­fi ola­rak bir ama­cı­nın ol­ma­sı Er­me­ni­ler'i Rus­la­ra yak­laş­tır­mış­tır.
Ne kadar çar­lık dö­ne­min­den sonra ça­tış­ma­la­rın baş­la­dı­ğı sa­nı­lı­yor­sa da 1905'te ça­tış­ma­lar ya­şan­mış­tır Er­me­ni ve Azer­bay­can Türk­le­ri ara­sın­da.(TDVİA,c24,368,Mus­ta­fa AYDIN,KA­RA­BAĞ)Sonra Kaf­kas İslam Or­du­su da bu­ra­la­ra hakim ol­duy­sa da ancak 1 ay kadar ka­la­bil­di.​Bun­dan sonra İngi­liz­le­rin eline geçen Ka­ra­bağ 1919'da Azer­bay­can'a dahil edil­di.1920'de Rus­lar ta­ra­fın­dan işgal edil­di.24 Tem­muz 1923'te
Ce­van­şir,Şuşa,Ceb­ra­il,Zen­ge­zur ve Ku­bat­lı'nın bir kıs­mı­nı kap­sa­yan bir Özerk Bölge'ye dö­nüş­tü­rül­dü.Sov­yet­ler'de Er­me­ni­ler'in çir­kin po­li­ti­ka­la­rı faz­la­laş­mış­tı.
1988'de göçe mec­bur bı­rak­tı­lar,1989'da yol­la­rı ka­pa­tıp mayın dö­şe­yip doğ­ru­dan bir baskı oluş­tur­du­lar.1988 yı­lın­dan baş­la­yan Azer­bay­can – Er­me­nis­tan sa­va­şın­da Azer­bay­can top­rak­la­rı­nın yüzde 20'den faz­la­sı işgal edil­miş ve 1 mil­yon­dan fazla insan göç­men du­ru­mun­da ya­şa­mak mec­bu­ri­ye­tin­de bı­ra­kıl­mış­tır. 8 mil­yon nü­fu­su olan Azer­bay­can'da bir mil­yon­dan fazla insan diğer bir ifade ile ül­ke­de ya­şa­yan her 8 ki­şi­den bi­ri­si göç­men du­ru­mun­da­dır. Göç­men nü­fu­sun top­lam nü­fu­sa bö­lü­mün­de or­ta­ya çıkan rakam açı­sın­dan Azer­bay­can dün­ya­nın en çok göç­men ba­rın­dı­ran ül­ke­si­dir. Azer­bay­can top­rak­la­rı­nın yüzde 20'si Er­me­nis­tan ta­ra­fın­dan işgal edil­miş­tir ve nü­fu­su­nun yüzde 13'ü kendi ta­rih­sel yurt­la­rı içe­ri­sin­de göç­men du­ru­mun­da­dır.Yıl 1992'ye gel­di­ğin­de ise artık Er­me­ni­ler Şuşa,Ho­ca­lı gibi yer­le­ri işgal et­miş­ler­di.Ama bu­ra­la­rı savaş hu­ku­ku­na uygun ol­ma­ya­rak gay­ri­in­sa­ni bir bi­çim­de adeta bar­bar­ca ve hatta vah­şi­ce talan et­ti­ler.​Bu ha­re­ket­le­rin en faz­la­laş­tı­ğı yer Ho­ca­lı idi.
Ho­ca­lı'yı 5 ay bo­yun­ca ab­lu­ka al­tın­da tut­tuk­la­rı için soy­daş­la­rı­mı­zın 11.356'sı ab­lu­ka­dan önce bu­ra­da ya­şar­ken işgal ve talan ha­re­ke­ti baş­la­dı­ğın­da bu­ra­da ancak 3.000 kişi kal­mış­tı.
Bu ab­lu­ka­yı Ba­ha­dır Bumin Hoca'nın ma­ka­le­sin­den aynen alı­yo­rum(ÖZARS­LAN,”Soy­kı­rım Su­çu­nun Ön­len­me­si ve Ce­za­lan­dı­rıl­ma­sı Söz­leş­me­si Açı­sın­dan Ho­ca­lı Soy­kı­rı­mı”,Ha­cet­te­pe HFD,2014,4/1,s187-214):
“Ekim 1991'den iti­ba­ren Er­me­nis­tan dev­le­ti or­du­su ile Yu­ka­rı Ka­ra­bağ'daki Er­me­ni­ler­den olu­şan si­lah­lı bir­lik­le­rin ab­lu­ka­sı al­tın­da olan şehre 30 Ekim 1991'de ka­ra­yo­luy­la ula­şım im­ka­nı da kal­ma­mış­tır.Tek sivil ula­şım aracı olan he­li­kop­ter 28 Ocak 1992 günü Ho­ca­lı'ya ulaş­mış,bu ta­rih­ten sonra hava yo­luy­la ula­şım da im­kan­sız hale gel­miş­tir.Son as­ke­ri he­li­kop­ter ise 13 Şubat'ta Ho­ca­lı.'ya ula­şa­rak yi­yecek ve yakıt nakli yap­mış­tır.2 Ocak 1992'den iti­ba­ren elekt­ri­ğin ke­sil­di­ği Ho­ca­lı'da Şubat ayı­nın 2.​yarısın­dan iti­ba­ren ab­lu­ka yo­ğun­laş­mış ve şehir,her gün top­lar­la ve ağır si­lah­lar­la bom­bar­dı­ma­na tu­tul­muş­tur.Azer­bay­can dev­le­ti­nin her­han­gi bir yar­dım gön­de­re­me­di­ği Ho­ca­lı,Er­me­ni si­lah­lı bir­lik­le­ri­nin ku­şat­ma­sı al­tın­da yi­yecek,yakıt vb. temel ih­ti­yaç mad­de­le­rin­den yok­sun bir hale ge­ti­ril­miş­tir.”
25 Şubat'ı 26 Şubat'a bağ­la­yan gece Er­me­ni Bir­lik­le­ri Han­ken­di'nde bu­lu­nan 366.​Mo­to­ri­ze Alay'a bağlı ve ço­ğun­lu­ğu­nu Er­me­ni­le­rin olu­tur­du­ğu bir­lik­le­rin des­te­ğiy­le Ho­ca­lı'ya tank­lar­la ro­ket­ler­le sal­dır­dı­lar.Ehem­mi­ye­ti tar­tı­şıl­ma­ya­cak bir je­opo­li­tik unsur olan Ho­ca­lı Ha­va­li­ma­nı 'nı yık­tı­lar.Şe­hir­de bu­lu­nan ve ağır si­lah­lar­dan yok­sun gö­nül­lü sivil bir­lik­le­rin cılız sa­vun­ma­sı kar­şı­sın­da Er­me­ni bir­lik­ler,her­han­gi bir zor­luk­la kar­şı­laş­ma­dan kat­li­ama gi­riş­miş­ler­dir.63'ü çocuk,106'sı kadın,70'i yaşlı,top­lam 613 kişi öl­dü­rül­müş­tür.8 aile ta­ma­men yok edil­miş­tir.Sal­dı­rı­lar so­nu­cun­da 487 kişi sakat kal­mış,1275 kişi ise alı­ko­nul­muş­tur.Alı­ko­nu­lan­la­rın bir kısmı ser­best bı­ra­kıl­mış­tır ancak önem­li bir bö­lü­mün­den her­han­gi bir haber alı­na­ma­mış­tır.Ve Ho­ca­lı'dan kaçan ki­şi­ler (300 kişi kadar) karda or­man­da iler­le­me­ye ça­lı­şır­ken Er­me­ni­ler ta­ra­fın­dan tu­za­ğa dü­şü­rül­müş­ler­dir.Çoğu esir alın­mış­tır. Bu ya­pı­lan­la­rın so­rum­lu­la­rın­dan ba­zı­la­rı:Serj Sar­kis­yan,Ro­bert Ko­çar­yan…Şehid edi­len ki­şi­le­rin nasıl şehid edil­di­ği hak­kın­da bazı an­la­tım­la­rı Sinan Oğan'ın Türk­le­re Karşı Ya­pı­lan Soy­kı­rım­lar ve Ho­ca­lı Soy­kı­rı­mı isim­li ya­zı­sın­dan alı­yo­rum:
Se­ri­ye Ta­li­bo­va: Gö­zü­mün önün­de 4 Mes­ket Türk'ünün, 3 kom­şu­mu­zun ba­şı­nı Er­me­ni as­ke­ri­nin me­za­rı ba­şın­da kes­ti­ler. Er­me­ni­ler, anne ba­ba­la­rı­nın önün­de ço­cuk­la­rı­na iş­ken­ce yapıp öl­dür­dü­ler. Sonra ce­set­le­ri bul­do­zer­ler­le de­re­ye dök­tü­ler.Soy­kı­rım son­ra­sı ce­set­ler üze­rin­den ya­pı­lan in­ce­le­me­ler­den dok­tor ra­por­la­rı­na geçen bazı ölüm va­ka­la­rı:Ali­ek­be­rov Te­vek­kül İsken­de­roğ­lu: Nah­çi­va­nik yo­lun­da kur­şun ya­ra­sı ile ölmüş, ce­se­di üs­tün­de 10 bıçak dar­be­si var.​Ha­sa­no­va Fitat Ehed­kı­zı: Te­ca­vüz edil­miş, Göz­le­ri çı­ka­rıl­mış.Ha­sa­no­va Gül­çoh­re Ya­kup­kı­zı: Göğüs ka­fe­sin­den ve kar­nın­dan kur­şun ya­ra­sı al­mış­tır. Sol eli bi­lek­ten ke­sil­miş­tir.Ha­sa­nov Şoh­let Usu­boğ­lu: Göğüs ka­fe­sin­den kur­şun ya­ra­sı, üst ta­ra­fı­nın ke­sil­miş ol­du­ğu gö­rül­müş­tür.Se­li­mov Ba­ha­dir Mi­ka­yi­log­lu: Nah­ci­va­nik yo­lun­da ya­kıl­mış, cinsi uzvu ke­sil­miş, göz­le­ri çı­ka­rıl­mış­tır.Abı­şov Ali Ab­dü­loğ­lu: Ezici alet­le vu­rul­muş, ke­mik­le­ri­nin çoğu kı­rıl­mış.Nu­ra­li­ye­va Di­la­ra Oruç­gı­zı: Göz­le­ri ve gö­ğüs­le­ri ke­si­le­rek gö­tü­rül­müş.Ab­ba­sov Taleh Umid­va­roğ­lu: Öl­dü­rül­dük­ten sonra ku­la­ğı ke­sil­miş.Abi­şo­va Me­ru­ze Mu­ham­med­kı­zı: Göz­le­ri çı­ka­rıl­mış, göğüs uç­la­rı ve burnu ke­sil­miş­tir.Ke­ri­mov Sar­man Sul­ta­noğ­lu: Kat­le­dil­dik­ten sonra göz­le­ri çı­ka­rıl­mış, şişe ile iş­ken­ce edil­miş­tir.Ke­ri­mo­va Fi­ren­gül Mu­ham­med­kı­zı: Be­de­ni tam doğ­ran­mış, göz­le­ri çı­ka­rıl­mış, ku­lak­la­rı ve gö­ğüs­le­ri ke­sil­miş­tir.Ke­ri­mov Frunz Sal­ma­noğ­lu: Diri diri ya­kıl­mış­tır.Se­li­mov Araz Ba­ha­du­roğ­lu: Ya­ra­lı halde ya­ka­lan­mış, küçük ço­cu­ğu­nun göz­le­ri önün­de dö­vü­le­rek öl­dü­rül­müş­tür.Hü­se­yi­nov Al­lah­ver­di Ku­lu­oğ­lu: 88, ya­kı­la­rak öl­dü­rül­müş­tür.İmam Agyar Sal­ma­noğ­lu: Üç ya­şın­da­ki bu çocuk Er­me­ni­ler­ce ya­kı­la­rak öl­dü­rül­müş­tür.Be­de­lov Tev­fik: Ce­se­di üze­rin­de vahşi uy­gu­la­ma­lar yapan Er­me­ni­ler, ku­lak­la­rı­nı kes­miş ve göz­le­ri­ni çı­kar­mış­lar­dır.Fer­ze­li­yev Canan Bin­ne­toğ­lu: Ya­kıl­mış­tır…

Bu ifa­de­ler­den de an­la­şı­la­ca­ğı üze­ri­ne bu dü­pe­düz soy­kı­rım­dır ve Dünya da bunu böy­le­ce bil­mek du­ru­mun­da­dır.Ulus­la­ra­ra­sı Ku­rum­lar Ka­ra­bağ'ın Azer­bay­can top­ra­ğı ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir.Peki ne ya­pıl­ma­lı? Ben şah­sen Sinan Oğan ile aynı şe­kil­de dü­şün­mek­te­yim:HO­CA­LI SOY­KI­RI­MI,TÜRK OCAK­LA­RI AN­KA­RA ŞUBESİ,2007.s.50

“Bugün Azer­bay­can or­du­su artık güç­len­miş du­rum­da­dır.El­bet­te ki savaş is­te­nen bir çözüm de­ğil­dir.Ancak işgal edi­len bir top­ra­ğı geri al­ma­nın da barış ma­sa­sın­da ol­ma­ya­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum…Do­la­yı­sıy­la da Er­me­ni­le­rin işgal et­ti­ği bölge ancak sa­va­şa­rak geri alı­na­bi­lir.”

26 yıl­dır mü­ca­de­le­ye ara ve­ril­me­miş­tir,şimdi de ara ve­ril­me­den her­kes üze­ri­ne dü­şe­ni yap­ma­lı­dır.

Okunma Sayısı: 8146