MUSTAFA NECATİ SEPETÇİOĞLU'NUN SANAT ANLAYIŞI

Metin Savaş Kırmızı Yazılar isimli kitabında yer alan Sanat Niçin Gereklidir? başlıklı
yazısının bir yerinde şöyle demektedir:" Rab bize kalemle yazmayı öğretmiştir çünkü 'gerçek anlamda
insanlaşma' kelimelerle mümkün olabilmektedir." ( s. 116)
Mustafa Necati Sepetçioğlu da bu düşünceyi düstur edinerek sanatın geniş bir kolu olan ve
kelimeler aracılığı ile kurulan edebiyatı kendisine meslek olarak seçti. Mustafa Necati Sepetçioğlu tüm
roman ve eserlerinde açık olarak sanat görüşüne sadık kalarak hareket etti. Sepetçioğlu' nun sanat
anlayışı Türk toplum ve geleneğine de uygun olarak "güzel" olgusunu önceliyordu: " Sanat adamları
ancak yeryüzünü güzelleştirebilmek uğrunda çirkinde bile mevcut olan bütün güzellikleri insanların
gönül gözünde yerleştirmek için çaba sarfetmek mecburiyetindedir. "
Sepetçioğlu Türk toplumundaki insanları her türlü güzellik ile buluşturmak için romanını
yazıyor, eserlerini meydana getiriyordu. Sepetçioğlu kendi çaba ve ilhamı ile insanların güzelliği
anlamasını sağlıyordu. Dünyada da sanata dair bu esas kabul görmüştür. Will Durant açık olarak ; " Ruh,
hislerini , renk ve formun aracılığı ile, objektif bir şekilde ifade etmek ister; sanat gerçekten eşyanın
güzelleştirilmesi işini yüklendiği zaman başlar." demektedir. Bir başka ifade ile uygarlık tarihçisi Durant
; ruhun estetik ifade amacına sanat ile vardığını söylemektedir. Bu yönde Sepetçioğlu da aynı fikirdedir.
Sepetçioğlu yeryüzünün güzelleşmesinin dünkü, bugünkü ve yarınki çabaların sentezi ile
olacağını kabul eder. Bu bütüncül yaklaşım toplum hayatının kümülatif bir gelişme gösterdiğini ve bu
gelişmede meydana gelen etkenlerle güzele varılabileceğini göstermektedir.
Sepetçioğlu devam etmektedir:" Mesele bu üç çabanın sentezini yapabilmek, bugün bütün
maddi zenginliklerine rağmen ruh yoksunluğunda bunalan insanlara yarının sentezini gösterebilmektir."
İnsan; estetik yönünün tatmini ile dün ve bugünün güzelliklerini gösterir sentezi ile yarına
daha sağlam bakabilecektir. Sepetçioğlu ; topluma güzel ve güçlü bir yarın gösterebilme amacını
gütmektedir. İnsanlar zaten yarına güçlü ve güzel bakabilme kudretine sahiptirler ancak bu kudretlerinin
ortaya çıkışı sanat ile mümkün olabilmektedir. Zira Bergson' un yerinde tespiti ile sanatçı ve ozanların
bu kudrette olabildiklerine dikkat çekilmektedir :" Doğa ile bizim aramıza, nasıl diyeyim, kendimiz ile
bilincimiz arasına bir perde gerilmiş; insanların çoğu için kalın bir perde, sanatçılar ve ozanlar için ince,
sanki saydam bir perde”
Sepetçioğlu da işte bu gücü toplum üzerinde kullanarak perdelerin atılmasına bilincin açık
şekli ile insanların yarına bakmasını amaç edinmektedir. Böylece insan güzelliği anlayacak ve var olma
sebebi olarak güzellik kalacaktır: " Bu böyle olunca da insan ve güzel mefhumları bir araya gelmiş olur.
Bu görüş açısından da insanın varlığının sebebi olarak ortada güzellik kalır."
Peki ya varoluş sebebi olarak güzellik ne anlama gelmektedir? Seyyit Ahmet Arvasi bu
konuda Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz isimli kitabında şunları söylemektedir: "Güzelliği, "müteâl" ve
"mutlak" bir kıymet sayan bir İslâm san'atkârı için de o, Allah'ın "cemal" sıfatının lif lif, hücre hücre
tabiatın ve kâinatın her noktasına işlenmiş bir "nakış"tır, "ses"tir, "ahenk"tir, "figür"dür, "hareket"tir ve
insanoğlu da bu "mesajları" ve "âyetleri" sezmeye, duymaya, yaşamaya ve yakalamaya memur
kaabiliyetli bir muhataptır." Yani Allah isminin insan hayatı ve varoluşuna sirayet ettiği nakış olan
güzelliği bulmaya memur olan mahluk insandır. Bu güzellik de bittabi insanın huzur kaynağı olacaktır.
" Güzel aynı zamanda insanın huzurudur, umududur ve mutluluğudur. Sanat adamının
görevi ise huzur, umut ve mutluluk içindir."
Sepetçioğlu' nun bu ifadeleri ile birlikte sanatçıların; insanın varoluş sebebi olan huzurlu,
umutlu ve mutlu bir güzelliği bulma ve topluma sunma çabasında olması gerektiğini düşündüğü açık
olarak anlaşılmaktadır.
Elhasıl; Sepetçioğlu sanatı ; insanın varoluş sebebi olan ilahi güzelliği bulmasında bir
araçtır.

Okunma Sayısı: 1216