TBMM'NİN AÇI­LI­ŞI­NIN 100.?YILI MÜ­NA­SE­BETİYLE

“Allah'ın iz­niy­le Ni­sa­nın 23'ünde Cuma günü Cuma na­ma­zın­dan sonra An­ka­ra'da ;Büyük Mil­let Mec­li­si top­la­na­cak­tır.”

İşte bu emri 21 Nisan günü gön­de­ri­yor­du Mus­ta­fa Kemal; bütün be­le­di­ye­le­re,va­li­lik­le­re,ordu ko­mu­tan­lık­la­rı­na. Os­man­lı Dev­le­ti'nin ka­ran­lı­ğın­dan kur­tar­mak için.16 Mart günü pa­yi­taht işgal edil­miş Mus­ta­fa Kemal 'in gay­ret­le­ri ile top­la­nan Mec­lis-i Me­bu­san İngi­liz­ler­ce da­ğı­tıl­mış­tı. Çoğu ve­kil­ler Malta'ya sü­rül­müş; ka­ça­bi­len­ler de Mus­ta­fa Kemal'in çağ­rı­sı ile An­ka­ra'ya gel­miş­ti. Artık tüm mil­le­ti tem­si­len bir mec­lis kur­mak ge­rek­liy­di; asıl amacı va­ta­nı kur­tar­mak olan bir mec­lis.

Her ta­ra­fı işgal al­tın­da olan yur­dun dört bir ya­nın­dan ve­kil­ler ”va­ta­nın is­tik­la­li, hi­la­fet ve sal­ta­na­tın kur­ta­rıl­ma­sı” gibi hu­sus­lar­da ça­lış­mak için An­ka­ra'ya çağ­rı­lı­yor­lar­dı.

“Kut­sal ve ya­ra­lı olan va­ta­nı­mı­zın her kö­şe­sin­de aynı su­ret­le bu­gün­den iti­ba­ren Bu­ha­ri ve hatm-i şerif kı­ra­ati­ne baş­la­na­rak Cuma günü ezan­dan önce mi­na­re­ler­de sa­la­vat-ı şerif oku­na­cak ve hutbe esa­na­sın­da ha­li­fe pa­di­şah efen­di­miz haz­ret­le­ri­nin nam-ı hü­ma­yu­nu zik­re­di­lecek ve va­ta­nın kur­tul­ma­sı için dua edi­le­cek­tir. Na­maz­dan sonra da her va­tan­da­şın Büyük Mil­let Mec­li­si­nin ve­re­ce­ği va­zi­fe­le­ri ye­ri­ne ge­tir­me­ye mec­bur ola­ca­ğı hak­kın­da öğüt­ler ve­ri­le­cek­tir.” Bu emri de yine aynı tez­ke­re­de Mus­ta­fa Kemal verip bütün va­ta­nın kur­tu­lu­şu için bu mec­li­sin ehem­mi­ye­ti­ne dik­kat çe­ki­yor­du. Tüm va­tan­daş­lar artık TBMM'nin emri ve ta­sar­ru­fun­day­dı. Ülke kur­ta­rı­lıp halk re­fa­ha ka­vuş­tu­ru­lur­ken mec­li­sin tat­bi­ka­tı­na uyu­la­cak­tı. Bunun için de ay­rı­ca 22 Nisan'da tüm or­du­la­ra şu teb­li­ği tamim et­miş­ti:

“Al­la­hın iz­niy­le ni­sa­nın 23'ü Cuma günü Büyük Mil­let Mec­li­si top­la­na­rak gö­re­ve baş­la­ya­ca­ğın­dan bu ta­rih­ten iti­ba­ren tüm ma­li­ye, as­ke­ri­ye ma­kam­la­rı­nın hep­si­nin idare mer­cii bu mec­lis kabul olu­na­cak­tır.”

He­yet-i Tem­si­li­ye reisi Mus­ta­fa Kemal'in uğ­raş­la­rı so­nu­cu büyük gün gel­miş­ti. Yur­dun dört bir ya­nın­dan sözü geçen, ri­ya­set sa­hi­bi, gün gör­müş ki­şi­ler An­ka­ra'ya top­la­nı­yor­lar­dı. Ve­kil­ler Cuma eza­nın­da Hacı Bay­ram-ı Veli Ca­mi­in­de tüm ve­kil­ler top­lan­mış­tı. Namaz orada eda edil­di, ar­dın­dan san­cak-ı şerif ve sa­kal-ı şerif çı­kar­tıl­dı, bun­lar zi­ya­ret edil­di. Ar­dın­dan bun­lar­la be­ra­ber İtti­had ve Te­rak­ki Ku­lü­bü­ne ge­çil­di. Bi­na­ya gir­me­den du­alar edi­lip kur­ban­lar ke­sil­di. O gün sa­bah­tan in­di­ri­len ha­tim­ler­le oku­nan Bu­ha­ri­ler kulüp bi­na­sı­nın önün­de ta­mam­lan­dı ve ke­si­len kur­ban­la­rın kan­la­rı üze­rin­den se­ki­le­rek bi­na­ya gi­ril­di. Mec­lis ola­rak tah­sis edi­len bi­na­nın daha in­şa­sı ta­mam­lan­ma­mış­tı. Ana­do­lu; Ma­larz­girt'ten bu yana gerek Sel­çuk­lu gerek Os­man­lı za­man­la­rın­da hiç­bir ve­siy­ley­le bu de­re­ce tan­ta­na­lı dini me­ra­si­me şahit ola­ma­mış­tı.(Murat Bar­dak­çı,Şah­ba­ba,s.158)

Artık mec­lis açıl­mış­tı. İstan­bul'da­ki­nin de­va­mı olan bu mec­li­se baş­kan ola­rak Mus­ta­fa Kemal se­çil­miş­ti. İlk mec­lis­te Muğla şu ve­kil­ler tem­sil edi­yor­du:” Emin Kamil Efen­di, Etem Fehmi As­lan­lı, Hacı Ahmet Efen­di,Hamza Ha­ya­ti Öz­türk, Kasım Nuri Bey, Mah­mut Hen­dek, Mesut Efen­di, Meh­met Rifat Bö­rek­çi, Sa­det­tin Özsan, Tev­fik Rüştü Aras, Ali­rı­za­pa­şa­za­de Ziya Bey.

İşte Hatm-i şe­rif­ler­le,Bu­ha­ri­ler­le,kur­ban­lar­la,du­alar­la açı­lan bu mec­lis yedi dü­ve­lin elin­de oyun­cak olan Ana­do­lu'yu kur­tar­mış ve yeni bir dev­let kur­muş­tu. 23 Nisan kut­la­ma­la­rı bu kap­sam­da hatm-i şe­rif­ler­le, sa­la­vat-ı şe­rif­ler­le,Bu­ha­ri-i Şe­rif­ler­le,dua ve kur­ban­lar­la ya­pıl­ma­lı­dır. İlk mec­li­sin şa­nı­na ya­ra­şa­cak kut­la­yış bi­çi­mi bu ola­cak­tır.

Okunma Sayısı: 13621